Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu
Misja, Cele i Zadania
Celami Zakładu zgodnie z historyczna tradycja i postanowieniami załozyciela sa:
- utrzymywanie Narodowej Biblioteki Ossolineum i pomnazanie jej zbiorów,
zwłaszcza w zakresie humanistyki polskiej i słowianskiej oraz ich
opracowywanie i upowszechnianie, - utrzymywanie Muzeum Ksiazat Lubomirskich i pomnazanie jego zbiorów
w zakresie sztuki i pamiatek historycznych oraz ich opracowywanie
i upowszechnianie, - wspieranie i prowadzenie prac naukowo-badawczych.
- działalność wydawnicza.
Zbiory
Ossolińskie zbiory liczą obecnie ok. 1.800.000 jednostek, pośród których znajdują się druki zwarte, czasopisma, rękopisy, dokumenty, stare druki, rysunki, ryciny, obrazy, ekslibrisy, medale, monety, pieczęcie, mapy i plany, plakaty, broszury, afisze, zbiory mikroformowe.Co roku Ossolineum przygotowuje kilka dużych wystaw, wykorzystując swoje cenne zbiory. Na spotkaniach i wieczorach autorskich występują znani uczeni, pisarze, artyści. Odbywają się koncerty i przedstawienia teatralne.
MABPZ
Zakład im. Ossolińskich we Wrocławiu jest instytucją zaprzyjaźnioną ze Stałą Konferencją Muzeów, Archiwów i Bibliotek Polskich na Zachodzie. Przedstawiciele instytucji są częstymi gośćmi na kolejnych sesjach Konfrencji. Ossolineum było jednym z organizatorów dwóch sesji Konferencji: XVIII. (1996) i XXXIV (2012).
Historia i Działalność
Fundacja pod nazwą Zakład Narodowy im. Ossolińskich została utworzona w 1817 roku przez Józefa Maksymiliana hr. Ossolińskiego (1748-1826). Akt fundacyjny Biblioteki – Ustanowienie familijne z 18 X 1816 r. Przesłał Ossoliński cesarzowi, ten zaś 4 czerwca 1817 r., akt ten zaaprobował.
J.M. Ossolińskiemu nie dane było doczekać uruchomienia Zakładu Narodowego we Lwowie. Zmarł w 1826 roku w Wiedniu.
W rok po jego śmierci, zbiory zapisane Zakładowi zostały przewiezione do Lwowa. W latach niewoli Ossolineum stało się prężnym ośrodkiem nauki i kultury.
Wybuch II wojny światowej 1 września 1939 r. odmienił los Ossolineum, które, podobnie jak i inne placówki nauki w Polsce, okupanci poddali represjom. 31 stycznia 1940 r. Akademia Nauk Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej podjęła decyzję o przejęciu zbiorów i utworzeniu z Ossolineum Biblioteki Lwowskiej Filii AN USRR. Nowe władze przystąpiły do likwidacji Muzeum Książąt Lubomirskich, rozdzielając jego zbiory pomiędzy lwowskie muzea, pozostające pod zarządem Ukraińców.Po wkro czeniu Niemców do Lwowa Biblioteka Lwowska, Filia AN USSR przestała istnieć, a Ossolineum zostało powierzone przez Główny Wydział Nauki i Nauczania rządu Generalnego Gubernatorstwa pod zarząd kustoszowi Mieczysławowi Gębarowiczowi. W 1944 r., władze niemieckie zarządziły ewakuację zbiorów, które przewieziono do Krakowa, a następnie do Rzeszy. Transport został porzucony w miejscowości Adelin (obecnie Zagrodno) na Dolnym Śląsku i tu odnaleźli go Polacy. W 1947 r. zbiory trafiły do Wrocławia. W latach 1946-47 zostały uzupełnione „darem narodu ukraińskiego”.
Od 1992 r. trwają negocjacje z Ukraińcami w sprawie rewindykacji. W roku 2003 nastąpił przełom w prowadzonych rozmowach, Ossolineum uzyskało możliwość pełnego dostępu do polskich kolekcji przechowywanych w Bibliotece im. V. Stefanyka, z możliwością ich kopiowania oraz opracowania.
W 1953 r. Zakład Narodowy im. Ossolińskich został wcielony w struktury Polskiej Akademii Nauk. 5 stycznia 1995 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił ustawę o „fundacji – Zakład Narodowy im. Ossolińskich”. Z mocy ustawy patronat nad Zakładem objął Prezydent RP, a bezpośredni nadzór pełni Rada Kuratorów.
KONTAKT & INFO
ADRES
Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu
ul. Szewska 37
50-139 Wrocław
Polska
