Skip to main content

„Archiwalne” strony internetowe w praktyce polskich archiwów państwowych

Referat wygłoszony na XX sesji Stałej Konferencji MABPZ - Rapperswil 1998 r

„Archiwalne” strony internetowe w praktyce polskich archiwów państwowych

Referat wygłoszony na XX sesji Stałej Konferencji MABPZ - Rapperswil 1998 r

Upowszechnienie się ogólnoświatowej sieci Internetu spowodowało konieczność włączenia się archiwów do tej formy komunikacji, charakteryzującej się nieograniczoną swobodą dostępu, nieokreślonym adresatem, który może sięgnąć po pomieszczone tam informacje teoretycznie z każdego zakątka świata.

Forma prezentacji informacji na stronach www ulega dynamicznym przemianom wraz z rozwojem technologicznym. Początkowo redagując strony naśladowano publikacje drukowane, co powodowało, że zamieszczano nieraz duże objętościowo teksty, z którymi można było zapoznawać się tylko przewijając kolejne ekrany. Taki sposób prezentacji łączy się ze znaczną uciążliwością w docieraniu do potrzebnych informacji i jest trudny w percepcji. Z czasem w prezentacji na stronach www zaczęły pojawiać się inne formy przedstawiania informacji, które charakteryzują się:

  1. stosowaniem zróżnicowanych znaków graficznych (wyróżniki tekstu, zróżnicowana czcionka, elementy ikonografii, tło w postaci tzw. tapet, wprowadzenie kolorystyki);
  2. zastępowaniem ciągłego tekstu równoważnikami zdań, bądź niewielkimi akapitami;
  3. „kaskadową” formą przechodzenia od informacji do informacji: poprzez wyróżnione hasła lub słowa, za pomocą kliknięcia, wywołuje się teksty obszerniejsze albo ilustracje; poprzez tzw. linkowanie łączy się z innymi stronami zawierającymi informacje uzupełniające albo rozszerzające w stosunku do tekstu czytanego.

Strony www stwarzają także możliwości korzystania z baz danych, o ile te dostępne są w sieci, a dostęp do nich jest swobodny, tzn. nie ograniczony specjalnymi warunkami. Taka forma pozwala na szybsze poruszanie się po stronach www, mniej męczy, a przede wszystkim przedstawiane informacje czyni bardziej atrakcyjnymi, zwłaszcza dla tych, którzy na stronach internetowych odkrywają nie znane dla siebie dotychczas obszary wiedzy.

Zanim podejmie się próby określenia kształtu strony internetowej, prezentującej informacje o archiwach i ich zbiorach, należy sobie uświadomić, do kogo jest adresowana. Wydaje się, że strona taka powinna zaspokajać potrzeby użytkowników, zarówno specjalistów, jak amatorów. Strona powinna być na pierwszym etapie jej powstawania instrumentem popularyzacji archiwum i jego zasobu. Z tego względu duże znaczenie ma jej atrakcyjna forma graficzna i nienużąca forma prezentacji wiedzy. Przy konstrukcji takiej strony powinno się stosować metodę pogłębionej informacji, poprzez zbudowanie struktury „kaskadowej”, na czele której umieszczane są informacje ogólne, u jej podstaw zaś znajdują się obszerne informacje, łącznie z przykładami interesujących obiektów archiwalnych oraz możliwością korzystania z baz danych. Strony powinny być tak konstruowane, aby można było je w przyszłości łatwo rozbudowywać i rozszerzać. Przykładowo można wskazać następujące bloki informacyjne opisu archiwów i ich zbiorów:

  1. Blok informacji identyfikacyjnych i użytkowych, na który składa się: 1) nazwa archiwum (instytucji przechowującej archiwalia); 2) adres (adres pocztowy, telefon(y), faks, e-mail); 3) informacja o osobie odpowiadającej za zasób (zbiór) — imię i nazwisko dyrektora, kierownika, kuratora lub opiekuna jednostki przechowującej zbiory, ewentualnie jego osobisty e-mail; 4) informacje o zasadach udostępniania zasobu (miejsce udostępniania, jeśli inne niż adres główny, tj. do korespondencji, dni i godziny udostępniania, zasady uprzedzania o intencji korzystania, inne warunki niezbędne dla udostępnienia, np. opinia naukowa, rekomendacje); 5) informacja o możliwościach reprodukowania materiałów (mikrofilmy, kserokopie, skanowanie) wraz z cennikiem za usługi.
  2. Blok informacji o zasobie: 1) zwięzłe dzieje instytucji oraz powstania jej zbiorów (data założenia lub początków gromadzenia, źródła pozyskiwania zbioru i mechanizmy jego gromadzenia, ważniejsze etapy w rozwoju instytucji, osoby zasłużone dla instytucji, ewentualnie sponsorzy i donatorzy); 2) charakterystyka zasobu (granice chronologiczne — daty roczne lub stulecia; wielkość w rozmaitych kategoriach, np. liczba zespołów, kolekcji i spuścizn; rodzaj i liczba różnych rodzajów materiałów:. dyplomów pergaminowych, akt, map i planów, źródeł ikonograficznych, plakatów, druków ulotnych, pieczęci itp.; dających się wydzielić i policzyć materiałów archiwalnych; charakterystyka twórców zespołów archiwalnych, kolekcji i spuścizn; wykaz cenniejszych zbiorów i obiektów archiwalnych wraz z dokładniejszym omówieniem zawartości i ich prezentacją w postaci skanów); 3) informacje o archiwach i in. instytucjach polskich i zagranicznych przechowujących zbiory będące częścią lub uzupełnieniem zbiorów przechowywanych w instytucji (np. rozbite zespoły, spuścizny).
  3. Blok informacji o pomocach archiwalnych i wydawnictwach własnych posiadacza zbiorów oraz wydawnictwach źródłowych, powstałych na podstawie tych zbiorów: 1) drukowane pomoce archiwalne (przewodniki po zasobie, inwentarze, katalogi, artykuły przeglądowe i in. ważniejsze drukowane informacje, także w pracach zbiorczych oraz publikacje na temat dziejów zbioru i instytucji); 2) pomoce archiwalne dostępne dla użytkownika na miejscu (inwentarze, katalogi, indeksy itp.); 3) wydawnictwa własne (czasopisma, druki zwarte, katalogi wystaw, wydawnictwa źródłowe, druki okolicznościowe); 4) wydawnictwa źródłowe powstające na podstawie zasobu.
  4. Blok informacji o popularyzacji zasobu: wystawy, odczyty, spotkania, aktualne wydarzenia związane z działalnością instytucji, ostatnie nabytki itp.

W sieci Internetu funkcjonuje polska strona archiwalna www pn. „Archiwa państwowe w Polsce” prowadzona w językach polskim i angielskim (ciuw.warman.net.pl/alf/archiwa) oraz strony takich archiwów państwowych, jak: Archiwum Głównego Akt Dawnych (members.xoom.com/agadadm); Archiwum Państwowego w Gdańsku (www.ap.gdansk.pl); Archiwum Państwowego w Łodzi (www.arch.plodz/infocentrum/pl; Archiwum Państwowego w Przemyślu (www.workjoy.com. //:pmap.gov.//archiwum.html); Archiwum Państwowego w Szczecinie (www.szczecin.p1//:szczecin.insz//:archiwa//:archi-wa.html); Archiwum Państwowego m.st. Warszawy (www.dig.com.pl/apw); Archiwum Państwowego w Krakowie Oddział w Bochni (www.igloonet.bochnia .pl//archiwum); Archiwum Państwowego w Katowicach Oddział w Pszczynie (www.pszczyna.pl //:archiwum.html).

Na stronach tych można zapoznać się ze zróżnicowanymi sposobami prezentacji wiedzy o archiwach i ich zbiorach. Wyróżniają się strony archiwów państwowych w Gdańsku, Łodzi i Warszawie.

Tagi

Więcej o Autorze (Autorach)

0raz Pozostałe Publikacje tego Autora (ów)

Andrzej Biernat

Prof. Andrzej Biernat - ur. 24 maja 1949 w Warszawie – polski historyk, archiwista, były p.o. naczelnego dyrektora Archiwów Państwowych oraz były zastępca naczelnego dyrektora NDAP. Ukończył studi...

Copyrights

COPYRIGHTS©: STAŁA KONFERENCJA MUZEÓW, ARCHIWÓW I BIBLIOTEK POLSKICH NA ZACHODZIE
CAŁOŚĆ LUB POSZCZEGÓLNE FRAGMENTY POWYŻSZEGO TEKSTU MOGĄ ZOSTAĆ UŻYTE BEZPŁATNIE PRZEZ OSOBY TRZECIE, POD WARUNKIEM PODANIA AUTORA, TYTUŁU I ŹRÓDŁA POCHODZENIA. AUTOR NIE PONOSI ŻADNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA NIEZGODNE Z PRAWEM UŻYCIE POWYŻSZEGO TEKSTU (LUB JEGO FRAGMENTÓW) PRZEZ OSOBY TRZECIE.

Stała Konferencja Muzeów, Archiwów i Bibliotek Polskich na Zachodzie | MABPZ

Stała Konferencja
Muzeów, Archiwów i Bibliotek Polskich na Zachodzie

Sekretariat

The Polish Museum of America
Muzeum Polskie w Ameryce
984 N. Milwaukee Ave.
Chicago, IL. 60642
USA

Kontakt

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
+1-773-384-3352 [ext. 2111]

UWAGA

Z Sekretariatem MABPZ
prosimy kontaktować się tylko w kwestiach dotyczących Konferencji.

Niniejszy portal internetowy Stałej Konferencji Muzeów, Archiwów i Bibliotek Polskich na Zachodzie (MABPZ) został zainicjowany i był prowadzony do 2018 roku przez pracowników Polskiego Instytutu Naukowego w Kanadzie i Biblioteki im. Wandy Stachiewicz.
www.polishinstitute.org

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych
www.mkidn.gov.pl

Przy współpracy z Fundacją Silva Rerum Polonarum z Częstochowy
www.fundacjasrp.pl

Od 2020 r., projekt finansowany jest ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury - państwowego funduszu celowego; dzięki wsparciu Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą - Polonika
www.polonika.pl

Deklaracja dostępności strony internetowej
Deklaracja PDF pobierz

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Fundacja Silva Rerum Polonarum Częstochowa
Instytut Polonika